"Αυτοεκπληρούμενη προφητεία" είναι μια πρόβλεψη που άμεσα ή έμμεσα προκαλεί η ίδια την πραγμάτωσή της, λόγω θετικής διάδρασης μεταξύ πεποίθησης και συμπεριφοράς. Ο όρος αποδίδεται στον Robert Merton, κοινωνιολόγο, που πρώτος την επινόησε ως όρο και μελέτησε συστηματικά τη δομή και τις συνέπειές της. Σύμφωνα με τον όρο αυτό, όταν ερμηνεύουμε αρνητικά μια κατάσταση ή συμπεριφορά, προεξοφλούμε ασυνείδητα το αποτέλεσμα με αποτέλεσμα να τροποποιούμε τη συμπεριφορά μας κατά τέτοιο τρόπο ώστε να τελικά να συμβεί αυτό που έχουμε σκεφτεί. Επειδή όλο αυτό το θεωρητικό ίσως ακούγεται περίεργο θα προσπαθήσουμε με κάποια απλά παραδείγματα να εξηγήσουμε τι σημαίνει το φαινόμενο της αυτοεκπληρούμενης προφητείας τελικά. Παράδειγμα 1: Μια γυναίκα πιστεύει οτι ο άντρας την απατά και οτι την έχει βαρεθεί. Καθώς έχει πείσει τον εαυτό της γι'αυτό, σταματά να ασχολείται πια μαζί του, αδιαφορεί, του φέρεται άσχημα, τον κατηγορεί με αποτέλεσμα οι πράξεις αυτές να συνοδεύουν την πεποίθηση της και τέλος να προκαλούν τις αντίστοιχες συμπεριφορές του συζύγου.
Παράδειγμα 2: Ένας γονιός θεωρεί οτι το παιδί του δεν είναι καλό στα μαθήματα και δε διαβάζει αρκετά. Αρχίζει λοιπόν να το κατηγορεί και να του προσδίδει διάφορα επίθετα και ετικέτες όπως "Είσαι κακός μαθητής", "Είσαι τεμπέλης", ακόμα και οτι "Είσαι χαζός". Το παιδί λοιπόν κατά συνέπεια, απογοητεύεται και αρχίζει να υιοθετεί αυτές τις συμπεριφορές και τελικά φτάνει να γίνεται όλα αυτά που πιστεύει ο γονιός του.
Παράδειγμα 3: Ένας νέος είναι υποψήφιος για μια συνέντευξη σε μια μεγάλη εταιρεία. Είναι πολύ αγχωμένος και πιστεύει οτι δε θα τα καταφέρει τελικά. Η πεποίθηση αυτή τον οδηγεί τελικά σε τέτοιες συμπεριφορές που συνοδεύουν τις σκέψεις του και συμβαίνει αυτό που φοβάται.
Το συμπέρασμα είναι πως αν αλλάξουμε τη σκέψη μας θα αλλάξει και η συμπεριφορά μας τόσο προς τον εαυτό μας όσο και προς τους άλλους.
Λέντζου Βασιλική - Ψυχολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου